Hồ Cấm Sơn có diện tích mặt nước rộng 2.600 ha nhưng đến mùa mưa, lũ nhiều, nước dâng cao, mặt hồ lúc này có thể rộng đến 3.000 ha. Chiều dài của hồ gần 30 km, bề ngang nơi rộng nhất 7 km, chỗ hẹp nhất 200 m, lòng hồ nơi sâu nhất đến khoảng 47m, hồ có rất nhiều đảo. Điều đặc biệt bờ của hồ chính là những ngọn núi điệp trùng, bao bọc.
Cư dân sinh sống xung quanh hồ Cấm Sơn là những bản làng người dân tộc Nùng, Tày và Kinh. Người dân ở đây đi lại chủ yếu bằng thuyền, và giữ được nhiều nét văn hóa độc đáo tạo những cảnh quan sơn thủy hữu tình. Chính vì vậy mà có câu: “Áo chàm xuống núi bơi thuyền/Khăn nam phân phất như tiên dưới trần”.
Hồ Cấm Sơn nằm trên địa bàn 4 xã Sơn Hải, Hộ Đáp, Cấm Sơn, Tân Sơn của huyện Lục Ngạn (Bắc Giang), giáp ranh với hai huyện Hữu Lũng và Đình Lập của tỉnh Lạng Sơn, là một thắng cảnh thiên nhiên hùng vĩ, một địa danh du lịch hấp dẫn để tham quan, nghỉ mát.
Tới hồ Cấm Sơn, du khách được thưởng ngoạn cảnh đẹp của hồ bằng cách đi thuyền trên mặt hồ. Cảm giác chòng chành khi mới xuống thuyền dần nhường chỗ cho sự thích thú trước không gian ngày càng rộng mở của hồ. Ngoài ra du khách còn được nghe người dân sống quanh hồ Cấm Sơn kể những câu chuyện huyền thoại, ly kỳ về sự tích núi Ba Hòn, suối Cấm, suối Mọc... Những câu chuyện kể mang màu sắc huyền thoại đã thổi hồn vào cảnh vật làm cho từng dãy núi, khu rừng bao bọc xung quanh mặt nước trở nên hữu tình ít nơi có được.
Buổi sớm mai là thời gian thích hợp nhất để chiêm ngưỡng cảnh sắc, không gian mặt hồ Cấm Sơn gợn sóng lấp lánh trong nắng sớm kết hợp với vài chiếc thuyền nan lướt qua, chợt nao nao một nỗi niềm bâng khuâng xa vắng như văng vẳng câu ca “Thuyền ta ngược, thuyền ta xuôi, giữa dòng nước bạc, nhịp chèo ta bơi…” của nhạc sĩ Phó Đức Phương.
Du khách đi thuyền tham quan, trải nghiệm cảnh vật non nước hữu tình của hồ Cấm Sơn.
Du khách trải nghiệm trèo thuyền quanh khu vực hồ Cấm Sơn.
Đến với hồ Cấm Sơn, du khách còn được thưởng thức những giá trị văn hóa phi vật thể của các đồng bào dân tộc vẫn còn được lữu giữ lại trong những sắc phục, phong tục, tập quán các làn điệu đàn tính, Sloog hao, Sli, lượn, hát đối...
Những món ăn đặc sản tại hồ Cấm Sơn cuốn hút du khách.
Trao đổi với phóng viên Báo Điện tử VOV, ông Trương Văn Năm - Phó Chủ tịch UBND huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang cho biết, ngoài tiềm năm phát triển du lịch, huyện đang xây dựng đề án quy hoạch tầm nhìn 2021 – 2025 nhằm phát triển du lịch sinh thái cộng đồng gắn với trải nghiệm.
“Năm 2022, chúng tôi xác định là năm chủ đạo tập trung cho triển khai thực hiện đề án phát triển du lịch Famtrip, miệt vườn bứt trái cây ăn quả tại các xã Tân Mộc, Quý Sơn, Tân Quang… Đặc biệt chúng tôi lựa chọn xây dựng những tour du lịch lòng hồ Cấm Sơn, Khuôn Thần để tạo đà phát triển hướng đi mới về du lịch của huyện Lục Ngạn”- ông Năm nói./.